روزنامه اعتماد از «شیوع بالای انزواطلبی، اختلال فیزیكی روان‌شناختی و تظاهرات پارانوییدی در اسرای جنگی» جنگ هشت ساله ایران و عراق خبر داد و نوشت ميزان خودكشی در این افراد به‌دلیل افسردگی عميق افزایش یافته است.

اعتماد یک‌شنبه مرداد در گزارشی به مناسبت سی‌وپنجمین سالگرد بازگشت اسرای ایرانی از اسارتگاه‌های عراق نوشت بسیاری از آن‌ها پس از بازگشت به کشور با مشکلات جسمی و روانی مواجه شدند.

بر اساس این گزارش، سوءتغذیه، بیماری‌های گوارشی و کلیوی، صدمات ناشی از شکنجه، افسردگی، کابوس‌های شبانه و اختلال استرس پس از سانحه از مهم‌ترین عوارضی است که اسرای پیشین تا دهه‌ها بعد از آزادی همچنان به آن‌ها مبتلا هستند.

در این گزارش آمده است ناتوانی اسرا در انجام فعالیت‌های عادی باعث شده خانواده‌های آن‌ها با مشکلات شدید اقتصادی و معیشتی دست و پنجه نرم کنند و این فشارها افزون بر بعد مالی، بر روابط خانوادگی و عاطفی هم اثر گذاشته است.

۴۱ هزار اسیر ایرانی

اعتماد در ادامه گزارش خود نوشت در جنگ ایران و عراق، بیش از ۴۱ هزار ایرانی به اسارت درآمدند.

با وجود تبلیغات فراوان جمهوری اسلامی درباره رسیدگی به اسرای آزادشده، این روزنامه یادآور شد در سال‌های پس از آزادی آنان، مطالعه‌ای جامع و قابل استناد که مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرد، انجام نشده است.

به همین دلیل، عمده اطلاعات موجود از خاطرات اسرای ایرانی و توصیف شرایطی به دست می‌آید که در دوران اسارت با آن روبه‌رو بودند.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که در پی عملیات خیبر در اسفند ۱۳۶۲ و اسارت صدها نوجوان ایرانی، عراق در فروردین ۱۳۶۳ اردوگاهی ویژه برای حدود ۷۰۰ اسیر ۱۵ تا ۱۸ ساله تاسیس کرد که به «اردوگاه اطفال» مشهور شد.

وضعیت ناگوار کسانی که در جنگ شرکت کردند

این نخستین بار نیست که گزارش‌هایی درباره وضعیت ناگوار کسانی که در جنگ ایران و عراق شرکت کردند، منتشر می‌شود.

در اسفند ۱۴۰۱، مجروحان جنگ ایران و عراق برای چندمین بار نسبت به شرایط و وضعیت معیشتی خود اعتراض کردند.

در آن زمان، یکی از این مجروحان جنگ که در ادبیات رسمی از آنان با عنوان «جانباز» یاد می‌شود، گفت: «مقام‌های حکومتی مدام این جمله را تکرار می‌کنند که به‌خاطر خدا به جنگ رفتیم، در حالی که ما برای ملت ایران و برای خودمان به جنگ رفتیم.»

همچنین مهر ۱۳۹۹، همسر یک مجروح جنگ ایران و عراق گفت وقتی شوهرش برای دریافت «پای مصنوعی هوشمند» با تسهیلات دولتی به یک مرکز خدماتی مراجعه کرده، به او گفته‌اند امکانات پیشرفته تنها برای «مدافعان حرم» به‌صورت رایگان ارائه می‌شود.