دیدار مخفیانه مقامات آمریکایی با یک روس و تردیدها درباره جدیدترین طرح صلح اوکراین
گزارش‌ها از دیدار ماه گذشته مقام‌های دولت دونالد ترامپ با یک مقام تحریم‌شده روس و تهیه نقشه‌ای ۲۸ بندی برای پایان دادن به جنگ اوکراین، موجی از نگرانی و سردرگمی در واشینگتن، کی‌یف و پایتخت‌های اروپایی ایجاد کرده است. گفته می‌شود که این طرح امتیازهای گسترده‌ای به مسکو می‌دهد.
خبرگزاری رویترز شنبه اول آذر به نقل از منابع متعدد نوشت نشست محرمانه مقام‌های دولت ترامپ با کریل دیمیتریِف، رییس «صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه» و از نزدیکان ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری این کشور، در پایان ماه اکتبر در میامی برگزار شده است.
دیمیتریِف از سال ۲۰۲۲ در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد و شهروندان آمریکایی قانونا از هرگونه تعامل مالی با او منع شده‌اند.
مقام‌های آمریکایی گفته‌اند دولت ترامپ با صدور یک معافیت ویژه، ورود او را به آمریکا ممکن کرده است.
در این نشست که با حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه دولت ترامپ و جرد کوشنر، داماد رییس‌جمهوری آمریکا، برگزار شد، پیش‌نویس یک «طرح ۲۸ بندی» برای توقف جنگ اوکراین تهیه شده است.
افشای این طرح که خبر آن این هفته برای نخستین بار از سوی اکسیوس منتشر شد، مقام‌های ارشد دولت آمریکا، دیپلمات‌های خارجی و متحدان اروپایی را غافلگیر کرده و باعث «گیجی و نگرانی» در واشینگتن و پایتخت‌های اروپایی شده است.
بر اساس این طرح، اوکراین باید منطقه دونباس را واگذار کند، نیروهای ارتش خود را به ۶۰۰ هزار نفر کاهش دهد و با شناسایی عملی کریمه، لوهانسک و دونتسک به‌عنوان مناطق تحت کنترل روسیه، موافقت کند.
این در حالی است که حدود یک میلیون نیروی اوکراینی اکنون در خط مقدم در حال دفاع از بیش از هزار کیلومتر جبهه مرزی هستند.
کی‌یف این طرح را «به‌شدت متمایل به منافع روسیه» خواند و ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، تاکید کرد که «هرگز منافع اوکراین را معامله نمی‌کند».
دیدارهای مکرر با دیمیتریف
منابع مطلع گفته‌اند دیمیتریِف در سال جاری بارها با ویتکاف ملاقات کرده و یکی از کانال‌های اصلی مسکو برای گفت‌وگو با واشینگتن بوده است.
هنوز روشن نیست کدام درخواست‌های روسیه مستقیما از سوی دیمیتریِف وارد طرح شده است.
به گفته منابع آگاه، رستم عمروف، وزیر دفاع پیشین و دبیر شورای امنیت اوکراین، اوایل هفته جاری در میامی با ویتکاف دیدار کرده و در جریان کلیات این طرح قرار گرفته است.
آمریکا نسخه اولیه طرح را ابتدا از طریق دولت ترکیه به اوکراین تحویل داده و سپس در کی‌یف آن را رسما ارائه کرده است.
عمروف گفته نقش او صرفا «فنی» بوده و وارد محتوای طرح نشده است.
در واشینگتن، بسیاری از مقام‌های ارشد وزارت خارجه و شورای امنیت ملی از روند تهیه این طرح بی‌خبر بوده‌اند.
حتی کیت کلگ، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین که مسئول گفت‌وگوهای رسمی با کی‌یف بود، از این فرآیند کنار گذاشته شده است.
یک مقام آمریکایی گفت مارکو روبیو، وزیر خارجه، «بعدا» در جریان طرح قرار گرفته اما منابع دیگر این گزارش را رد کرده و گفتند «هیچ‌کس در وزارت خارجه از آن اطلاع نداشت».
راجر ویکر، رییس جمهوری‌خواه کمیته نیروهای مسلح سنا، این طرح را «مشکل‌دار» خوانده و گفته است: «نمی‌توان از اوکراین خواست سرزمین خود را به یکی از خشن‌ترین جنایتکاران جنگی جهان واگذار کند.»
در همین حال کارشناسان هشدار می‌دهند که مسکو این سند را «مبنایی برای مطالبه امتیازهای بیشتر» می‌بیند.
پوتین ۳۰ آبان گفت که طرح پیشنهادی «می‌تواند پایه‌ای برای توافق آینده باشد».
نگرانی‌های اطلاعاتی در مورد دیمیتریف
در سطح اطلاعاتی، نگرانی‌هایی درباره نقش دیمیتریِف مطرح شده است. او در گذشته نیز تلاش کرده بود با استفاده از صندوق سرمایه‌گذاری روسیه به سیاست‌گذاران غربی نزدیک شود.
در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، دیمیتریِف در تماس‌هایی با اریک پرنس و دیگر نزدیکان رییس‌جمهوری، برای «تنظیم روابط واشینگتن-مسکو» نقش‌آفرینی کرده بود.
دیمیتریِف در سفر اخیر خود به میامی علاوه بر دیدار با ویتکاف و کوشنر، با آنا لونا، نماینده جمهوری‌خواه کنگره، نیز ملاقات کرده و درباره «توسعه روابط تجاری آمریکا-روسیه» گفت‌وگو کرده است.
این ملاقات‌‌ها حساسیت نهادهای اطلاعاتی آمریکا را افزایش داده است.
تصاویر منتشرشده از خبرگزاری دولتی روسیه نشان می‌دهد لونا در این نشست «جعبه شکلات با تصویر پوتین» دریافت کرده است.
این نشست در هتل فاِنا در ساحل میامی برگزار شده. هتلی متعلق به شرکت اکسس اینداستریز که صاحبان آن از چهره‌های شناخته‌شده نزدیک به محافل اقتصادی روسیه هستند و در پروژه‌های تجاری مشترکی با شرکت ویتکاف فعالیت دارند.
در حالی‌که ترامپ گفته است انتظار دارد زلنسکی «تا روز شکرگزاری» طرح صلح را امضا کند، آمریکا به کی‌یف هشدار داد در صورت مخالفت با طرح، «احتمال کاهش و قطع کمک‌های نظامی» وجود دارد.