افزایش هشدارها درباره تبعات حریق جنگل‌های هیرکانی؛ کاربران از بی‌تفاوتی حکومت انتقاد کردند
آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی چالوس وارد بیستمین روز خود شده و با وجود به‌کارگیری عملیات هوایی و زمینی، بخش‌هایی از جنگل همچنان در حال سوختن است. کارشناسان می‌گویند تداوم این حریق می‌تواند یکی از مهم‌ترین ذخایر طبیعی ایران را با آسیب‌های جبران‌ناپذیر روبه‌رو کند.
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، شنبه اول آذر گفت جامعه از مسئولان انتظار اقدام عملی دارد، نه اعلام‌های تکراری درباره شدت حریق.
او تاکید کرد جنگل‌های هیرکانی با قدمتی بیش از سه میلیون سال، در داخل کشور به اندازه ارزش واقعی‌شان جدی گرفته نمی‌شوند.
به گفته او، این جنگل‌ها حتی از آمازون نیز قدیمی‌تر هستند و طی ۴۰ سال گذشته ۵۱ درصد از مساحت خود را از دست داده‌اند.
هرچند برخی مقام‌های جمهوری اسلامی در روزهای گذشته زمان آغاز آتش‌سوزی در جنگل الیت مازندران را ۲۴ آبان اعلام کرده‌اند، اما بررسی گزارش‌ها نشان می‌دهد این منطقه دست‌کم از ۱۱ آبان تاکنون درگیر حریق بوده است.
کهرم در ادامه اظهارات خود هشدار داد در صورت ادامه قاچاق چوب و نبود مدیریت موثر، ممکن است تا ۴۰ سال آینده اثری از این جنگل‌ها باقی نماند.
این کارشناس محیط زیست همچنین به وضعیت نامناسب نیروهای جنگل‌بانی اشاره کرد و گفت نبود تجهیزات و مشکلات مالی باعث شده قطع درختان در بسیاری از نقاط شمال کشور بدون کنترل ادامه یابد.
او بر ضرورت تخصیص بودجه و تهیه هواپیماهای آب‌پاش تخصصی برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی تاکید کرد.
یک مقام مسئول از احتمال مهار آتش تا یک‌شنبه خبر داد
رضا افلاطونی، رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، اول آذر با اشاره به صعب‌العبور بودن منطقه گفت عملیات هوایی باید تا اطفای کامل ادامه یابد.
او پس از تشریح نیازهای عملیاتی برای وزارت دفاع، خواستار تداوم پروازهای تخصصی برای پاک‌سازی کامل منطقه شد.
به گفته او، «مرحله دوم» آتش‌سوزی جنگل‌های الیت از هفته گذشته آغاز شده و با وجود تلاش‌ها، «بخش کوچکی» از آتش همچنان فعال است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران نیز گفت عملیات مهار آتش ادامه دارد و احتمال می‌رود تا فردا کامل کنترل شود.
بر اساس گزارش‌ها، دو پهپاد مجهز به دوربین حرارتی برای شناسایی نقاط پنهان آتش به منطقه اعزام شده‌اند.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند پوشش انبوه برگ‌های خشک، لاشه درختان، شیب تند و گرمای هوا روند کنترل آتش را دشوار کرده و ادامه این شرایط می‌تواند بخش‌هایی از این میراث ثبت‌شده یونسکو را نابود کند.
واکنش‌های گسترده به آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی
هم‌زمان با ادامه آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی و روند کند مهار حریق، موجی از واکنش‌ها و انتقادها در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته است.
کاربران از «بی‌کفایتی»، «بی‌توجهی مزمن به محیط زیست» و «نبود پاسخ‌گویی مسئولان» جمهوری اسلامی انتقاد کرده‌اند.
کاربری با نام اعظم در شبکه اجتماعی ایکس، صحنه‌های آتش‌سوزی را چنین توصیف کرد: «آتش از سینه‌کش جنگل درختان را می‌بلعد و می‌رود بالا و مردم با دست خالی دنبالش می‌دوند تا مهارش کنند؛ تا درختان و خاک هیرکانی را در آغوش بکشند، تا در آتشی که حکمرانی جمهوری اسلامی به پا کرده نسوزد و خاکستر نشود.»
او با اشاره به تلاش داوطلبان، از نبود امکانات و رها شدن مردم در برابر حریق انتقاد کرد.
حساب کاربری فلات ایران با انتشار عکسی از استوری اینستاگرام حامد تیزرویان، فعال محیط زیست، توجه کاربران را جلب کرد.
تیزرویان در استوری خود با انتقاد از رویکرد مسئولان حکومت در قبال آتش‌سوزی اخیر نوشته بود: «اگر اعتراضات مردمی نبود، این آدم‌ها حتی حاضر نیستن از روی صندلی‌شون پاشن برن ببینن اونجا چه خبره.»
این واکنش به‌طور گسترده بازنشر شد و شماری از کاربران نوشتند نبود نظارت، امکانات و تجهیزات هوایی و حضور دیرهنگام مدیران مسئول، یکی از دلایل گسترش حریق در روزهای اخیر بوده است.
کاربری دیگر با نام زهرا ضمن اشاره به پیامدهای گسترده‌تر بحران‌های زیست‌محیطی کشور نوشت: «جنگل‌های هیرکانی بیش از دو هفته است که دارند می‌سوزند. هوای تهران به حدی آلوده است که انگار مه همه جا را پوشانده. حجم آب سدها به پایین‌ترین میزان در ۶۰ سال گذشته رسیده. بعد گفت‌وگوی ویژه خبری درباره چیه؟ درباره "الزامات و جایگاه زیست عفیفانه در جامعه"؛ یعنی چگونگی برخورد با زن‌ها.»
این واکنش‌ها بازتاب‌دهنده فضایی است که بسیاری از شهروندان آن را نشانه «بی‌اولویتی بحران‌های محیط زیستی» در میان نهادهای تصمیم‌گیر حکومت توصیف می‌کنند.
کاربران نوشته‌اند در حالی که جنگل‌های ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو هفته‌هاست درگیر آتش‌سوزی هستند، دستگاه‌های مسئول یا اطلاع‌رسانی دقیقی ارائه نکرده‌اند یا تمرکز خود را بر موضوعاتی گذاشته‌اند که ارتباطی با وضعیت بحرانی محیط زیست ایران ندارند.
شماری از کاربران نیز از تلاش نیروهای مردمی، امدادی و داوطلبان محیط زیست تقدیر کرده و نوشته‌اند اگر حضور داوطلبان محلی و گروه‌های امداد نبود، «ابعاد فاجعه بسیار بزرگ‌تر» می‌شد.
کاربران می‌گویند انتظار دارند نهادهای مسئول علاوه بر ارائه گزارش‌های دقیق پاسخ دهند که چرا کشوری با این وسعت مناطق جنگلی و سابقه طولانی آتش‌سوزی‌های طبیعی، هنوز ناوگان مجهز هوایی و تجهیزات کافی برای مهار سریع حریق در اختیار ندارد.